Juan F. Yepes DDS, MD, MPH, MS, DrPH, FDS RCS(Ed)
Καθηγητής στο τμήμα της Παιδοδοντίας
Οδοντιατρική σχολή του Πανεπιστημίου της Ιντιάνα
Riley Hospital for Children
705 Riley Hospital Drive, Room 4205, Indianapolis, IN 46202

Διατήρηση πολφού σε ατελώς σχηματισμένα δόντια: Γιατί είναι τόσο σημαντικό για τους οδοντιάτρους;

Αυτό το άρθρο υπογραμμίζει τους κινδύνους της πρόωρης απώλειας των δοντιών σε νεαρούς ασθενείς και τον ρόλο των βιοϋλικών για τη διασφάλιση της μακροπρόθεσμης επιβίωσης του δοντιού και την αποφυγή της εξαγωγής του

Τερηδονισμός των δοντιών: Μια επισκόπηση

Η τερηδόνα είναι η πιο κοινή χρόνια παιδική ασθένεια. Παγκοσμίως, το 42% των παιδιών ηλικίας 2 ως 11 ετών έχουν τερηδόνα στη νεογιλή οδοντοφυΐα. Η πρόωρη απώλεια νεογιλού ή μόνιμου δοντιού μπορεί να προκληθεί από οδοντική τερηδόνα και λοίμωξη, τραύμα ή έκτοπη ανατολή των μόνιμων δοντιών, ωστόσο η τερηδόνα είναι η πιο σημαντική αιτία ειδικά για τους νεογιλούς και μόνιμους γομφίους. Οι κακές διατροφικές συνήθειες, οι κακές συνήθειες στοματικής υγιεινής και η χαμηλή κοινωνικοοικονομική κατάσταση έχουν αποδειχθεί ότι συσχετίζονται με την υψηλότερη συχνότητα τερηδόνας και την πρόωρη απώλεια των δοντιών. Μετά την τερηδόνα ως την πιο κοινή αιτία πρόωρης απώλειας των νεογιλών και μόνιμων δοντιών ακολουθεί το τραύμα.

Κίνδυνοι της πρόωρης απώλειας των δοντιών

Η διατήρηση των ατελώς (και πλήρως) ανεπτυγμένων δοντιών στη στοματική κοιλότητα είναι κρίσιμη για πολλούς λόγους. Ας συνοψίσουμε μερικούς από τους λόγους. Η παιδιατρική στοματική φροντίδα έχει πολλές ειδικές εκτιμήσεις κατά τη διαδικασία σχεδιασμού της θεραπείας, συμπεριλαμβανομένης της ανάπτυξης των παιδιών. Η διατήρηση της ακεραιότητας του οδοντικού τόξου καθώς τα παιδιά περνούν από τη νεογιλή στη μεικτή οδοντοφυΐα είναι απαραίτητη για την ανάπτυξη της μόνιμης οδοντοφυΐας. Η νεογιλή οδοντοφυΐα έχει διάφορους σκοπούς. Όχι μόνο επιτρέπει τη μάσηση για την επαρκή διατροφή, τη κατάλληλη σύγκλειση και την αισθητική, αλλά επηρεάζουν την ανάπτυξη του λόγου στα παιδιά. Όταν χάνεται πρόωρα, μπορεί να υπάρχουν αρνητικές συνέπειες στην ψυχολογική και συναισθηματική ευημερία των παιδιών και των εφήβων. Η απώλεια των δοντιών μπορεί να θεωρηθεί πρόωρη όταν τα νεογιλά δόντια εξαχθούν πριν από τον κανονικό χρόνο απόπτωσής τους. Μια άλλη σημαντική συνέπεια της πρόωρης απώλειας των νεογιλών δοντιών είναι η απώλεια χώρου στο μόνιμο οδοντικό τόξο, καθώς και ο συνωστισμός και η κακή σύγκλειση. Συγκεκριμένα, η πρόωρη απώλεια των νεογιλών γομφίων έχει βρεθεί ότι σχετίζεται με την κακή ευθυγράμμιση των μόνιμων δοντιών. Αυτές οι επιδράσεις στα μόνιμα δόντια μπορεί να οδηγήσουν σε πιο ακριβές και εκτεταμένες θεραπευτικές ανάγκες στο μέλλον.

Πώς αξιολογείτε τη διατήρηση του χώρου;

Η πρόωρη απώλεια δοντιών μπορεί να οδηγήσει σε απώλεια χώρου, αλλά υπάρχουν αρκετοί παράγοντες που πρέπει να ληφθούν υπόψη όταν αποφασίζεται η εφαρμογή διατήρησης χώρου σε ασθενείς με νεογιλή και μεικτή οδοντοφυΐα. Τα συγκεκριμένα κριτήρια που πρέπει να ληφθούν υπόψη κατά την αξιολόγηση της ανάγκης για τη διατήρηση χώρου περιλαμβάνουν:

• Ο χρόνος που έχει περάσει από την απώλεια των δοντιών  
• Η χρονολογική ηλικία του παιδιού, η οδοντική του ηλικία ή η ανάπτυξη του
• Η έκταση του κλεισίματος του χώρου που έχει ήδη παρατηρηθεί, όταν στο οδοντικό τόξο παρατηρείται απώλεια δοντιού
  
• Η κατεύθυνση κλεισίματος του χώρου
• Η χρονική στιγμή της ανατολής των μόνιμων δοντιών
• Η ποσότητα του οστού που παραμένει πάνω από το μόνιμο δόντι το οποίο δεν έχτείλει ακόμη. 

Η πρόωρη απώλεια των νεογιλών γομφίων δημιουργεί σημαντικό κίνδυνο απώλειας χώρου στο οδοντικό τόξο, καθιστώντας τους ασθενείς τρεις φορές πιο πιθανό να χρειαστούν ορθοδοντική θεραπεία μετά την εμφάνιση της πλήρης μόνιμης οδοντοφυΐας τους. Η πρόωρη απώλεια των νεογιλών πρόσθιων δοντιών δεν ενέχει τον ίδιο κίνδυνο για απώλεια χώρου στο οδοντικό τόξο. Ωστόσο, η πρόωρη απώλεια των ανώριμων μόνιμων δοντιών της άνω γνάθου έχει βαθιά επίδραση στην αισθητική και την αυτοεκτίμηση του ασθενούς.  

Διατήρηση του πολφού σε τραυματισμένα δόντια

Η εμφάνιση τραύματος στα μόνιμα ανώριμα δόντια είναι συχνή παγκοσμίως. Τα δύο τρίτα όλων των οδοντικών τραυμάτων έχουν αναφερθεί ότι συμβαίνουν σε παιδιά και εφήβους με τα πρόσθια μόνιμα δόντια να είναι τα πιο επηρεασμένα. Οι τραυματικοί μπορεί να οδηγήσουν σε αποκάλυψη του πολφού, η οποία μπορεί να οδηγήσει σε μόλυνση. Τα πολύπλοκα κατάγματα της μύλης σε ανώριμα δόντια αποτελούν ιδιαίτερη πρόκληση για τον οδοντίατρο. Η κύρια ιδέα είναι να διατηρήσουμε τον πολφό μέσα στη ρίζα για να επιτρέψουμε στο δόντι να ολοκληρώσει το σχηματισμό της ρίζας και το κλείσιμο του ακρορριζίου. Ο κύριος στόχος κατά τη διατήρηση του πολφού είναι η χρήση ενός εξαιρετικά βιοσυμβατού υλικού. Ένα ευνοϊκό υλικό θα εξασφαλίσει τη μακροχρόνια επιβίωση του δοντιού και θα αποφευχθεί η εξαγωγή. Διάφορα οδοντικά υλικά υποστηρίζουν τη χρήση τους σε άμεση επαφή με τον πολφό.

Η αντιμετώπιση των τραυματισμένων δοντιών με βιοϋλικά

Το Biodentine^TM έχει εξαιρετικές ιδιότητες που προστατεύουν τη ζωτικότητα του τραυματισμένου οδοντικού πολφού:  

• Ο χρόνος πήξης, περίπου στα 9-12 λεπτά,
• Η αντοχή σε συμπίεση του BiodentineTM παρόμοια με της οδοντίνης,
• Το πορώδες: Λόγω της χαμηλής περιεκτικότητας σε νερό του BiodentineTM το πορώδες του υλικού είναι χαμηλότερο σε σύγκριση με άλλα υλικά. Αυτό είναι ένα σημαντικό πλεονέκτημα όταν μια τέλεια έμφραξη είναι υποχρεωτική, όπως στην άμεση κάλυψη του πολφού,
• Η αντιβακτηριδιακή ιδιότητα που αποδίδεται στο υψηλό pH του υλικού. Η υψηλή αλκαλικότητα έχει ανασταλτική επίδραση στην ανάπτυξη των μικροοργανισμών,
• Η βιοσυμβατότητα του BiodentineTM που έχει διερευνηθεί σε πολλαπλές μελέτες όταν το υλικό τοποθετείται με ινοβλάστες από τον πολφό. 
  

Η διατήρηση των ανώριμων νεογιλών και μόνιμων δοντιών αποτελεί ένα κρίσιμο έργο για τη σύγχρονη οδοντιατρική. Η τοποθέτηση ενός οδοντιατρικού υλικού σε άμεση ή έμμεση επαφή με τον πολφό είναι  συνήθης επιλογή που έχει ο οδοντίατρος στο οπλοστάσιο θεραπείας για να εγγυηθεί τη διατήρηση του πολφικού ιστού. Το Biodentine^TM, όπως αναφέρθηκε προηγουμένως, είναι εξαιρετικά βιοσυμβατό. Αυτή η ικανότητα διερευνήθηκε σε πολλαπλές μελέτες τα τελευταία 5 χρόνια. Το Biodentine^TM, όταν εφαρμόστηκε σε ανθρώπινα κύτταρα πολφού, επιβεβαίωσε τα βιοσυμβατά χαρακτηριστικά που προέκυψαν.

Κλινικό Περιστατικό

Ασθενής 8 ετών προσήλθε στην οδοντιατρική κλινική ύστερα από τραυματισμό στα πρόσθια δόντια. Έκανε γυμναστική και έπεσε από το μονόζυγο περίπου 1 ώρα πριν έλθει στο νοσοκομείο.

Κάταγμα ΙΙΙης Κατηγορίας (αποκάλυψη πολφού) σημειώθηκε στον άνω αριστερό κεντρικό τομέα.

   Η ακτινογραφία πάρθηκε για να επιβεβαιώσει τη φύση και την έκταση του κατάγματος

Το δόντι απομονώθηκε, η περιοχή της αποκάλυψης του πολφού καθαρίστηκε με φυσιολογικό ορό. Έπειτα τοποθετήθηκε το Biodentine^TM σε άμεση επαφή με τον πολφό (άμεση κάλυψη του πολφού)

 Η εξαιρετική βιοσυμβατότητα του Biodentine^TM βοήθησε στη διατήρηση του ατελώς ανεπτυγμένου δοντιού με σημαντικό ρόλο στην αισθητική και την ανάπτυξη της ασθενούς. Μια προσωρινή σύνθετη ρητίνη τοποθετήθηκε πάνω από το Biodentine^TM και προγραμματίστηκε η ασθενής να επιστρέψει στην κλινική για επανέλεγχο σε 4 εβδομάδες.